Thay vì làm dự án, khu đất Bến Nhà Rồng và số 1 Lý Thái Tổ sẽ chuyển sang làm công viên, công trình công cộng.Thực hiện chỉ đạo của Bí thư Thành ủy TP.Hồ Chí Minh Trần Lưu Quang, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã có báo cáo về phương án xây dựng mở rộng bảo tàng Hồ Chí Minh tại khu vực bến Nhà Rồng và công viên ở số 1 Lý Thái Tổ (phường Vườn Lài).
Theo đó, đối với cả 2 dự án, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề xuất lựa chọn một trong 2 phương thức đầu tư là đầu tư công hoặc đầu tư theo hình thức đối tác công tư (BT, không yêu cầu thanh toán).
Với dự án mở rộng Bảo tàng Hồ Chí Minh trên toàn bộ khu đất bến Nhà Rồng liền với cảng Nhà Rồng - Khánh Hội (có tổng diện tích 32ha), Sở Nông nghiệp và Môi trường phân tích nếu đầu tư công sẽ thực hiện qua 9 bước.
Trong đó phải thực hiện bước giải tỏa kê biên quyền sử dụng đất và thu hồi chủ trương đầu tư dự án khu phức hợp Nhà Rồng - Khánh Hội, căn cứ vào bản án được tòa án tuyên trong vụ án của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Dự kiến đến tháng 9/2026 có thể khởi công. Còn nếu chọn đầu tư theo phương thức đối tác công tư thì sẽ thực hiện qua 8 bước, dự kiến khởi công vào tháng 3/2026.
Đối với dự án công viên số 1 Lý Thái Tổ (phường Vườn Lài), Sở Nông nghiệp và Môi trường phân tích nếu đầu tư công thì sẽ cần thực hiện trải qua 10 bước, dự kiến tháng 7/2026 khởi công. Nếu thực hiện đầu tư theo phương thức đối tác công tư thì sẽ thực hiện qua 9 bước, dự kiến khởi công vào tháng 2/2026.
Dự án mở rộng Bảo tàng Hồ Chí Minh trên toàn bộ khu đất bến Nhà Rồng liền với cảng Nhà Rồng - Khánh Hội (có tổng diện tích 32ha), nếu đầu tư công sẽ thực hiện qua 9 bước.Khu đất cảng Nhà Rồng - Khánh Hội có diện tích hơn 31ha, từng được đơn vị trực thuộc Bộ Giao thông vận tải (cũ) quản lý sử dụng. Trên phần đất này chủ yếu là các công trình nhà xưởng, văn phòng, kho bãi, cầu cảng và một số công trình do các đơn vị khác sử dụng.
Năm 2015, thực hiện chủ trương di dời cảng, TP.Hồ Chí Minh đã cho phép chuyển đổi công năng khu cảng sang làm dự án nhà ở. Đến năm 2017, UBND TP.Hồ Chí Minh chấp thuận cho một doanh nghiệp triển khai dự án nhà ở trên khu phức hợp Nhà Rồng - Khánh Hội gồm trung tâm thương mại, 3.116 căn hộ, trường học và trạm y tế. Tuy nhiên do các vướng mắc pháp lý và các dự án liên quan trên khu đất nên gần 10 năm qua dự án nhà ở vẫn “treo”, chưa được triển khai thực hiện.
Còn khu đất số 1 Lý Thái Tổ có ba mặt tiền Lý Thái Tổ - Hùng Vương - Trần Bình Trọng. Khu đất này rộng khoảng 37.000m2, bên trong có bảy ngôi biệt thự cũ bỏ hoang nhiều năm. Khu đất này từng là dinh thự của gia đình Chú Hỏa – “vua nhà đất” Sài Gòn xưa, sau năm 1975 được dùng làm nhà khách Chính phủ.
Năm 1996 cụm biệt thự trên lô đất số 1 Lý Thái Tổ đã được Chương trình bảo tồn cảnh quan kiến trúc đưa vào danh mục 108 đối tượng được nghiên cứu bảo tồn ở mục cụm cảnh quan tiêu biểu.
Sau đó đã có nhiều đề xuất phương án xử lý, sử dụng khu đất (như liên doanh, liên kết, bán đấu giá...) nhưng không được triển khai, khiến khu đất này nhiều năm bị hoang hóa, công trình bên trong bị xuống cấp, hư hỏng.
Tháng 12/2024, Bộ Ngoại giao đã trình Thủ tướng phê duyệt chủ trương chuyển giao khu đất cho UBND TP.Hồ Chí Minh quản lý, sử dụng.
Theo UBND TP.Hồ Chí Minh, hiện nay tỷ lệ diện tích công viên cây xanh trong nội đô Thành phố là khá thấp so với tiêu chuẩn. Đồng thời các tiện ích công viên, không gian công cộng, sân chơi cho cộng đồng tại khu vực trung tâm chưa đáp ứng được yêu cầu phục vụ người dân.
Trước thực trạng trên, việc ưu tiên bố trí quỹ đất để phục vụ cho việc phát triển các mảng xanh, hình thành công viên công cộng tại các khu đất số 1 Lý Thái Tổ và khu vực Bến Nhà Rồng là rất cần thiết, nhằm góp phần cải thiện môi trường sống, nâng cao chất lượng đời sống của nhân dân và hướng đến mục tiêu phát triển bền vững.
Chủ trương này đã được lãnh đạo thành phố quan tâm đưa ra đầu bài từ khi đồ án quy hoạch chung TP.Hồ Chí Minh đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060. Trong quá trình lập đồ án, Sở Quy hoạch - Kiến trúc được thành phố giao chủ trì, phối hợp tham mưu đã làm việc, trao đổi với liên danh tư vấn, nghiên cứu tính toán phù hợp, cập nhật vào đồ án điều chỉnh quy hoạch chung để trình thẩm định phê duyệt.
