Nâng ngưỡng mua nhà ở xã hội là cơ hội để nhiều người có cơ hội được an cư. (Ảnh minh hoạ)
"Rộng cửa" cho nhiều người mua nhà ở xã hội
Mới đây, Bộ Xây dựng đề xuất nâng mức thu nhập với cá nhân mua nhà ở xã hội lên tối đa 20 triệu đồng một tháng, tăng 5 triệu so với hiện nay.
Các đối tượng gồm người thu nhập thấp tại khu vực đô thị; công nhân, người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong và ngoài khu công nghiệp; cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức.
Với trường hợp người đứng đơn chưa kết hôn hoặc đã ly hôn nhưng chưa tái hôn hoặc được xác nhận là độc thân thì có thu nhập không quá 20 triệu đồng/tháng (hiện là 15 triệu đồng/tháng).
Với trường hợp người đứng đơn đã kết hôn theo quy định của pháp luật thì tổng thu nhập của vợ và chồng không quá 40 triệu đồng/tháng.
Với trường hợp chưa kết hôn hoặc đã ly hôn nhưng chưa tái hôn hoặc được xác nhận là độc thân đang nuôi con dưới tuổi thành niên, mức thu nhập không quá 30 triệu đồng/tháng.
Mức thu nhập được tính theo bảng tiền công, tiền lương do cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị đối tượng làm việc xác nhận.
Thời gian xác định điều kiện về thu nhập là trong 12 tháng liền kề, tính từ thời điểm đối tượng quy định tại khoản này nộp hồ sơ hợp lệ cho chủ đầu tư để đăng ký mua, thuê mua nhà ở xã hội.
Có thể thấy, người lao động ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh với mức thu nhập 40 triệu đồng/tháng cho một cặp vợ chồng, khó có thể mua được nhà thương mại mà chỉ trông cậy vào nhà ở xã hội. Cho nên, đối với đa số người lao động có thu nhập trung bình, nâng ngưỡng mua nhà ở xã hội là cơ hội để họ được an cư.
Tuy nhiên, người có nhu cầu mua nhà ở xã hội đều mong muốn chất lượng nhà ở phải được đảm bảo để được sinh sống ổn định lâu dài. Nhà ở xã hội không phải được xây dựng ở nơi "khỉ ho cò gáy", mà là khu vực có đầy đủ điều kiện và tiện ích cho đời sống, sinh hoạt như siêu thị, trường học, cơ sở y tế, khu vui chơi giải trí, sinh hoạt văn hóa, thể thao.
Bộ Xây dựng đề xuất nâng mức thu nhập với cá nhân mua nhà ở xã hội lên tối đa 20 triệu đồng một tháng, tăng 5 triệu so với hiện nay.
Đáng chú ý, trong dự thảo lần này, Bộ Xây dựng đề xuất sửa đổi, bổ sung Khoản 1 và Khoản 2 Điều 30 về điều kiện thu nhập. Cụ thể, trường hợp đối tượng quy định tại Khoản 5 Điều 76 của Luật Nhà ở không có hợp đồng lao động thì phải đảm bảo điều kiện về thu nhập theo quy định tại khoản 1 Điều này và được cơ quan công an cấp xã nơi thường trú/tạm trú xác nhận thay vì UBND cấp xã, phường nơi đăng ký thường trú, tạm trú xác nhận như hiện nay.
Trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được đơn đề nghị, công an cấp xã sẽ căn cứ thông tin trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để xác nhận điều kiện về thu nhập cho người dân. Bộ Xây dựng sẽ sửa đổi, bổ sung các mẫu giấy tờ chứng minh, xác nhận điều kiện để đảm bảo đồng bộ với quy định trên.
Đề xuất nâng ngưỡng thu nhập mua nhà xã hội lên 20 triệu đồng/tháng của Bộ xây dựng nếu được thông qua sẽ mở ra cơ hội rất lớn được sở hữu nhà ở xã hội cho những người thu nhập trung bình thấp trong tương lai gần.
Thủ tục phải thông thoáng
Trước đó tại hội nghị sơ kết về phát triển nhà ở xã hội giữa tháng 8, Thủ tướng Phạm Minh Chính cơ bản đồng ý với các đề xuất, kiến nghị, trong đó có đề xuất của Bộ Xây dựng về nâng ngưỡng thu nhập được mua nhà ở xã hội theo hướng phù hợp hơn, giao Bộ Xây dựng đề xuất sửa đổi theo trình tự rút gọn Nghị định 100/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý nhà ở xã hội.
Cũng tại Hội nghị, Thủ tướng đề nghị Bộ xây dựng phối hợp với các bộ ngành, cơ quan liên quan đẩy mạnh nguồn cung, nhân rộng các mô hình hay, cách làm tốt; phát triển nhà ở và người mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội.
Thủ tướng yêu cầu khẩn trương kiện toàn ban chỉ đạo phát triển nhà ở xã hội của địa phương do bí thư hoặc chủ tịch UBND làm trưởng ban, chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về kết quả phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn.
Thủ tướng cũng yêu cầu các địa phương tập trung chỉ đạo, đôn đốc chủ đầu tư triển khai đầu tư xây dựng các dự án nhà ở xã hội, phấn đấu hoàn thành và vượt chỉ tiêu được giao tại Quyết định điều chỉnh giao chỉ tiêu hoàn thành nhà ở xã hội trong năm 2025 và các năm tiếp theo đến năm 2030.
Đối với các địa phương chưa có dự án nhà ở xã hội được khởi công, khẩn trương chỉ đạo các Sở, ngành tiến hành giao chủ đầu tư, thực hiện các thủ tục đất đai, bàn giao đất sạch, cấp phép xây dựng… cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội để khởi công, đầu tư xây dựng, ngay trong năm 2025.
Các địa phương khẩn trương rà soát quy hoạch, bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội tại các vị trí phù hợp, thuận tiện, với quy mô hợp lý, đảm bảo đầy đủ hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội.
Trong quá trình triển khai, thực hiện, nếu phát sinh các khó khăn, vướng mắc, Thủ tướng đề nghị các địa phương kịp thời phản ánh về Bộ Xây dựng và các bộ, ngành liên quan để tháo gỡ theo thẩm quyền; Bộ Xây dựng nghiên cứu ban hành cẩm nang hướng dẫn về nội dung này.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.Hồ Chí Minh cũng từng chia sẻ về vấn đề này. Ông cho rằng, rất nhiều người thu nhập chỉ nhỉnh hơn 15 triệu/tháng một chút đã không đáp ứng được điều kiện mua nhà ở xã hội. Theo đó, bên cạnh việc tháo gỡ sớm rào cản về thu nhập, để người dân có thể tiếp cận nhà ở xã hội, hàng loạt cơ chế, thủ tục cần phải thông thoáng hơn.
Vị này cũng chỉ ra, cần tính tới bài toán lâu dài hơn khi thu nhập bình quân hiện tại đã tăng rất nhiều. Đề xuất cho phép người lương tối đa 20 triệu/tháng được mua nhà ở xã hội đã mở rộng thêm đối tượng. Thế nhưng với người thu nhập trên 20 triệu một chút, khoảng 21 triệu/tháng thì sao?.
Do đó, theo ông Châu, những người thu nhập trung bình thấp phải có cơ chế riêng. "Về lâu dài, thay vì mua nhà, việc hướng tới xây dựng nhà cho thuê rất cần thiết để tăng khả năng lựa chọn cho những người trẻ mới đi làm. Đồng thời cũng chuyển tâm thế của xã hội từ sử dụng nhà sang thuê nhà, giảm áp lực phải mua nhà cũng như giảm áp lực cho giá nhà trong tương lai", ông Châu đề xuất.
Ngay từ đầu năm 2025, Thủ tướng Chính phủ đã giao chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội cho Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và các địa phương. Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì 2 hội nghị toàn quốc để triển khai thực hiện tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, cả nước có 692 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 633.559 căn gồm: 146 dự án hoàn thành với quy mô 103.717 căn; 144 dự án đã khởi công xây dựng, đang triển khai với quy mô 127.261 căn; 402 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư, quy mô 402.581 căn.
Số lượng dự án đã hoàn thành, khởi công, chấp thuận chủ trương đầu tư đến năm 2025 đạt 59,6% so với chỉ tiêu đặt ra tại Đề án (tổng số đầu tư xây dựng là khoảng 1.062.200 căn).
Trong 7 tháng năm 2025, đã hoàn thành 36.962/100.275 căn (đạt 37%). Dự kiến đến hết năm 2025, sẽ hoàn thành thêm 36.700 căn (tổng số là 73.671/100.275 căn, đạt 73%), trong khi mục tiêu đặt ra là phải hoàn thành ít nhất 63.000 căn.
Thủ tướng khẳng định đây là những kết quả đáng ghi nhận, biểu dương; đánh giá cao nỗ lực, kết quả của các bộ ngành, địa phương. Tuy nhiên, việc thực hiện chương trình vẫn còn nhiều hạn chế, khó khăn, vướng mắc, chẳng hạn giải ngân nguồn vốn tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội còn chậm; các doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội còn vướng mắc, khó khăn trong tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư xây dựng, chỉ định thầu, tín dụng, chính sách ưu đãi...
Thủ tướng nêu rõ, xác định nhiệm vụ phát triển nhà ở xã hội là nhiệm vụ chính trị quan trọng của cả hệ thống chính trị. Các bộ, ngành, địa phương phải tập trung cao độ, cụ thể và sâu sát cho từng dự án, đặt quyết tâm chính trị cao nhất để hoàn thành chỉ tiêu nhà ở xã hội đã được Chính phủ giao trong năm 2025; bổ sung chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội được giao là một trong những nội dung, nhiệm vụ, chỉ tiêu tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2025 - 2030.
