Theo báo cáo từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP), dù đối mặt với nhiều thách thức trong nửa cuối năm, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam vẫn ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng trong năm 2024.
Theo đó, với kim ngạch đạt 299 triệu USD, tăng 17% so với năm 2023, ngành cá ngừ đang khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng này trong năm 2025, sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan là điều kiện tiên quyết.
Theo VASEP, năm 2024 đánh dấu lần đầu tiên xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam cán mốc 299 triệu USD. Thành tích này càng có ý nghĩa khi ngành cá ngừ phải đối mặt với nhiều khó khăn như kinh tế toàn cầu phục hồi chậm, nhu cầu tiêu thụ thủy sản suy giảm, hay nguồn nguyên liệu trong nước bị hạn chế.
Dù cán mốc kỷ lục với 299 triệu USD, ngành xuất khẩu cá ngừ đóng hộp Việt Nam vẫn phải đối mặt với thách thức từ thiếu hụt nguyên liệu, cạnh tranh gay gắt, chi phí...
Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, thị trường xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam ngày càng mở rộng, với hơn 80 quốc gia nhập khẩu sản phẩm này trong năm 2024. Đáng chú ý, Mỹ, Israel, Đức, Libăng và Ai Cập là năm thị trường tiêu thụ lớn nhất, chiếm hơn 62% tổng kim ngạch xuất khẩu của nhóm sản phẩm này.
Đặc biệt, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang các nước Trung Đông ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ, trong đó Israel tăng 43% và Libăng tăng tới 155% so với cùng kỳ năm trước. Tại thị trường EU, xuất khẩu nhóm sản phẩm này vẫn tăng 4% trong năm 2024, nhưng tốc độ tăng trưởng trong nửa cuối năm có dấu hiệu chững lại.
Dù nhu cầu tiêu thụ cá ngừ đóng hộp đang tăng trở lại, ngành này vẫn phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia cung cấp khác. Trong bối cảnh đó, việc tận dụng các ưu đãi thuế quan theo hiệp định thương mại là lợi thế quan trọng. Tuy nhiên, để hưởng ưu đãi này, sản phẩm cá ngừ đóng hộp phải đáp ứng quy định về xuất xứ thuần túy, đồng nghĩa với việc nguồn nguyên liệu trong nước đóng vai trò quyết định trong việc gia tăng khả năng cạnh tranh.
Theo VASEP, một trong những rào cản lớn hiện nay là quy định về kích cỡ khai thác cá ngừ vằn theo Nghị định số 37/2024 của Chính phủ, sửa đổi Nghị định số 26/2019. Theo đó, kể từ ngày 19/5/2024, cá ngừ vằn khai thác phải có kích thước tối thiểu 50cm, điều này đã gây ra tình trạng thiếu hụt nguyên liệu nghiêm trọng cho ngành sản xuất và xuất khẩu cá ngừ đóng hộp.
Trước thực trạng này, các chuyên gia VASP cho biết, cả doanh nghiệp và ngư dân đều mong chờ Chính phủ có những điều chỉnh phù hợp để tháo gỡ khó khăn, đảm bảo nguồn cung nguyên liệu ổn định, tạo động lực cho ngành cá ngừ Việt Nam tiếp tục phát triển bền vững trong năm 2025 và những năm tiếp theo.
