Xử lý nước thải công nghiệp: Mảnh ghép còn thiếu trong bức tranh phát triển xanh

Các chuyên gia cho rằng, tỉ lệ chênh lệch trong xử lý nước thải giữa khu và cụm công nghiệp cho thấy chặng đường phát triển xanh vẫn còn nhiều khoảng trống cần lấp đầy.

Sáng 6/6, Diễn đàn Quản lý nguồn nước trong sản xuất công nghiệp Việt Nam 2025 đã được tổ chức nhằm hướng đến mục tiêu hỗ trợ các doanh nghiệp tại Việt Nam thực hiện hiệu quả các quy định về quản lý tài nguyên nước và xử lý nước thải.

Phát biểu tại sự kiện, ông Hồ Kiên Trung - Phó Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: "Ngày càng nhiều doanh nghiệp lựa chọn con đường phát triển xanh, mạnh dạn đầu tư vào các giải pháp xử lý nước thải tiên tiến, tiệm cận với công nghệ của những quốc gia phát triển hàng đầu".

Xử lý nước thải công nghiệp: Mảnh ghép còn thiếu trong bức tranh phát triển xanh- Ảnh 1.

Ông Hồ Kiên Trung - Phó Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường).

Ông Trung cho biết, tỉ lệ khu công nghiệp xây dựng và vận hành hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt chuẩn môi trường đang không ngừng gia tăng. Không chỉ dừng lại ở việc lắp đặt, hệ thống quan trắc nước thải tự động, liên tục, kết nối trực tiếp với cơ quan quản lý đã giúp tạo ra bước tiến đột phá trong công tác giám sát, kiểm soát ô nhiễm môi trường, minh bạch hóa dữ liệu và thúc đẩy sự tuân thủ của doanh nghiệp.

Đại diện Cục Môi trường nhấn mạnh: "Những thay đổi tích cực này không chỉ góp phần giảm thiểu tối đa các sự cố môi trường, mà còn đặt nền móng cho một môi trường đầu tư hiện đại, bền vững và thân thiện".

Tuy vậy, ông cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại lớn cần vượt qua. "Chúng ta đã đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng hành trình hướng đến phát triển bền vững vẫn còn nhiều thách thức. Điều này đòi hỏi sự quyết tâm, sáng tạo và hành động mạnh mẽ hơn từ toàn hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và xã hội", ông Trung nói.

Trong đó, nổi bật là bất cập về tỉ lệ xử lý nước thải chưa đồng đều. Cụ thể, cả nước có 94,1% khu công nghiệp đang hoạt động đã có hệ thống xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn, nhưng ở các cụm công nghiệp, tỉ lệ này mới chỉ đạt 31,5%. Một con số khiêm tốn, cho thấy chặng đường phía trước còn rất dài.

Còn "nhiều việc phải làm" để phát triển KHCN trong nông nghiệp và môi trường

Ngoài ra, chi phí đầu tư, vận hành vẫn là rào cản lớn. Công nghệ xử lý chưa đồng bộ, thiếu nhân lực chất lượng cao, công tác giám sát còn bất cập và tiềm năng kinh tế tuần hoàn từ nước thải vẫn chưa được khai thác đúng mức.

"Trong bối cảnh Việt Nam đang hướng đến mục tiêu tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn, mỗi doanh nghiệp, mỗi địa phương phải chủ động và tiên phong trong việc đầu tư công nghệ, hoàn thiện quy trình và chung tay kiến tạo một hệ sinh thái sản xuất xanh, sạch, hiệu quả", ông Hồ Kiên Trung nhấn mạnh.

Ông Trần Thiên Long - Phó Chủ tịch Liên Chi hội Bất động sản Việt Nam cho biết mô hình khu công nghiệp sinh thái đã được nhiều quốc gia áp dụng hiệu quả, mang lại lợi ích rõ rệt về kinh tế, môi trường và xã hội. Tại Việt Nam, mô hình này mới ở giai đoạn thí điểm, chủ yếu thông qua chuyển đổi từ khu công nghiệp truyền thống, đòi hỏi một lộ trình chuyển đổi căn cơ và bài bản.

Xử lý nước thải công nghiệp: Mảnh ghép còn thiếu trong bức tranh phát triển xanh- Ảnh 2.

Ông Trần Thiên Long - Phó Chủ tịch Liên Chi hội Bất động sản Việt Nam.

Tuy nhiên, quá trình phát triển khu công nghiệp sinh thái ở Việt Nam còn gặp nhiều thách thức như hạ tầng kỹ thuật yếu, ô nhiễm môi trường, thiếu lao động chất lượng cao và cơ chế phối hợp chưa hiệu quả.

Từ đó, ông Long nhấn mạnh: "Để thúc đẩy mạng lưới khu công nghiệp sinh thái, cần sự vào cuộc của cả nhà nước và doanh nghiệp, với các giải pháp như đầu tư công nghệ xử lý hiện đại, sử dụng năng lượng tái tạo, tiết kiệm nước, nâng cấp hạ tầng, đào tạo nhân lực và tăng cường giám sát".

Đại diện cộng đồng doanh nghiệp, bà Phạm Thị Trúc Thanh - Giám đốc Phát triển Bền vững Heineken Việt Nam cho biết: "Là một trong những ngành sử dụng nhiều nước, chúng tôi phải đối mặt với thách thức kép, đó là vừa đảm bảo hiệu quả vận hành, vừa bảo vệ nguồn nước cho hệ sinh thái và cộng đồng".

Xử lý nước thải công nghiệp: Mảnh ghép còn thiếu trong bức tranh phát triển xanh- Ảnh 3.

Bà Phạm Thị Trúc Thanh - Giám đốc Phát triển Bền vững Heineken Việt Nam.

Heineken đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ 100% bù hoàn nước tại các khu vực khan hiếm, nâng cao hiệu suất sử dụng nước đạt 2,6 hl/hl tại các địa phương này và 2,9 hl/hl trên toàn cầu.

"Trong chuỗi cung ứng, Heineken hợp tác cùng các nhà cung cấp và nông dân địa phương áp dụng các tiêu chuẩn canh tác bền vững, góp phần cải thiện chất lượng và hiệu quả sử dụng nước trong nông nghiệp", bà Thanh chia sẻ.

Đối với cộng đồng và thiên nhiên, công ty chủ động nghiên cứu thách thức nguồn nước tại địa phương, đánh giá rủi ro (SVA), triển khai các dự án cân bằng nước và thúc đẩy hợp tác công - tư.

Tuy nhiên, đại diện Heineken Việt Nam cũng đặt vấn đề: "Dù công nghệ tái sử dụng nước đã có nhiều bước tiến, nhưng để phát triển sâu và bền vững hơn, vẫn cần sự phối hợp mạnh mẽ hơn từ khu vực công - tư."