Lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp xây dựng đầu ngành tăng trưởng tích cực trong quý III/2025. (Ảnh minh họa).Mùa báo cáo kết quả kinh doanh quý III/2025 đã khép lại, với lợi nhuận của hầu hết các nhóm ngành đều tăng trưởng tích cực so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nhóm doanh nghiệp xây dựng có mức tăng đột biến nhờ lợi nhuận cao của các “ông lớn” đầu ngành.
Loạt nhà thầu xây dựng lãi đậm
Báo cáo tài chính quý III/2025 của Tổng Công ty CP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex, mã VCG) cho thấy kết quả kinh doanh bứt phá mạnh mẽ cả về doanh thu và lợi nhuận.
Trong kỳ, doanh thu thuần của Vinaconex đạt 4.429 tỷ đồng, tăng 65% so với cùng kỳ năm trước và lợi nhuận sau thuế quý III đạt 3.304 tỷ đồng, cao gấp hơn 21 lần cùng kỳ. Đây cũng là mức lợi nhuận quý cao nhất trong lịch sử hoạt động của doanh nghiệp xây dựng này.
Động lực tăng trưởng lợi nhuận của Vinaconex ngoài tăng trưởng doanh thu thuần của lĩnh vực cốt lõi, còn đến từ doanh thu tài chính đột biến trong quý III, đạt 3.186 tỷ đồng, tăng gần 7.800% so với cùng kỳ. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc doanh nghiệp đã hoàn tất thương vụ thoái toàn bộ phần vốn tại Công ty CP Đầu tư và Phát triển Du lịch Vinaconex (Vinaconex ITC) – chủ đầu tư dự án Khu đô thị du lịch Cái Giá – Cát Bà (tên thương mại Cát Bà Amatina).
Kết quả kinh doanh quý III đã tác động lớn đến kết quả lũy kế 9 tháng của Vinaconex với doanh thu thuần đạt 11.412 tỷ đồng, tăng 40,2% so với cùng kỳ; lợi nhuận sau thuế đạt 3.782 tỷ đồng, tăng gần 400% so với 9 tháng năm 2024. Với kết quả này, Vinaconex đã hoàn thành 73% mục tiêu doanh thu và vượt 215% kế hoạch lợi nhuận cả năm chỉ sau 9 tháng.
Không riêng Vinaconex, một nhà thầu xây dựng khác là Công ty CP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (mã HBC), cũng có lợi nhuận sau thuế tăng mạnh trong quý III/2025 (đạt hơn 188 tỷ đồng, tăng 138% so với cùng kỳ) nhờ doanh thu tài chính tăng đột biến.
Quý vừa qua, Xây dựng Hòa Bình mang về gần 230 tỷ đồng doanh thu tài chính, hơn 1.100% so với cùng kỳ, phần lớn đến từ khoản lãi chậm thanh toán được ghi nhận theo phán quyết của tòa án. Bên cạnh đó, thu nhập khác của HBC cũng tăng mạnh từ hơn 6 tỷ lên hơn 44 tỷ đồng.
Về hoạt động kinh doanh chính, Hòa Bình ghi nhận doanh thu thuần hơn 1.122 tỷ đồng trong quý III, tăng 15% so với cùng kỳ.
Dù vậy, lũy kế 9 tháng, Xây dựng Hòa Bình mới đạt doanh thu gần 2.760 tỷ đồng và lãi sau thuế 240 tỷ đồng, giảm lần lượt 42% và 72% so với cùng kỳ năm trước, đồng thời, cách khá xa so với kế hoạch cả năm đạt 9.000 tỷ đồng doanh thu và 360 tỷ đồng lợi nhuận đặt ra tại đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên 2025.
Nếu như Vinaconex và Hòa Bình lãi lớn nhờ khoản lợi nhuận tài chính tăng mạnh, thì một “ông lớn” khác trong ngành là Công ty CP Xây dựng Coteccons (mã CTD) lại gây chú ý nhờ đà tăng trưởng mạnh mẽ đến từ hoạt động cốt lõi.
Quý I niên độ 2025-2026 (tương ứng quý III/2025) Coteccons đạt doanh thu thuần gần 7.452 tỷ đồng, tăng 57% so với cùng kỳ niên độ trước. Trong đó, doanh thu từ hợp đồng xây dựng chiếm hơn 99%. Sau khi trừ giá vốn, lợi nhuận gộp của Coteccons đạt gần 322 tỷ đồng, cải thiện cùng tốc độ với doanh thu.
Đồng thời, hoạt động tài chính cũng mang về cho công ty hơn 77 tỷ đồng, tăng 9%, chủ yếu đến từ lãi tiền gửi ngân hàng và đầu tư chứng khoán. Ngoài ra, công ty còn ghi nhận hơn 183 tỷ đồng lợi nhuận khác từ việc thanh lý hợp đồng hợp tác kinh doanh.
Kết quả, Coteccons báo lãi sau thuế gần 295 tỷ đồng, tăng hơn 3 lần so với cùng kỳ và là mức cao nhất trong 27 quý. Con số này cũng vượt qua lợi nhuận cả năm của doanh nghiệp trong giai đoạn 2021-2023.
Trong niên độ tài chính mới, Coteccons đặt mục tiêu doanh thu kỷ lục 30.000 tỷ đồng, tăng 20% so với niên độ trước và lợi nhuận sau thuế kế hoạch 700 tỷ đồng, (tăng 54%). Như vậy, sau 3 tháng đầu niên độ, doanh nghiệp đã hoàn thành gần 25% kế hoạch doanh thu và hơn 42% chỉ tiêu lợi nhuận năm.
Một doanh nghiệp khác từng chung hệ sinh thái với Coteccons là Công ty CP Đầu tư Xây dựng Ricons dù ghi nhận doanh thu thuần quý III giảm nhẹ so với cùng kỳ, đạt gần 2.022 tỷ đồng nhưng vẫn tăng trưởng lợi nhuận sau thuế nhờ cắt giảm chi phí, đạt 82 tỷ đồng, tăng 6% so với cùng kỳ.
Lũy kế 9 tháng, doanh thu thuần của công ty đạt hơn 5.072 tỷ đồng, giảm 10%; trong khi lãi sau thuế hơn 190 tỷ đồng, tăng 61%. Năm 2025, Ricons đặt mục tiêu doanh thu 8.000 tỷ đồng và lãi ròng 200 tỷ đồng. Với kế hoạch này, công ty đã thực hiện được lần lượt 63% và 95% kế hoạch năm.
Tương tự, Công ty CP Fecon (mã FCN) cũng có quý kinh doanh khởi sắc với doanh thu thuần đạt gần 1.143 tỷ đồng, tăng 54% so với cùng kỳ, và lãi sau thuế 16,5 tỷ đồng, gấp 57 lần cùng kỳ.
Tính chung 9 tháng, doanh thu thuần của công ty đạt 3.290 tỷ, tăng 51% so với cùng kỳ và lãi sau thuế lên 33,6 tỷ đồng, gấp 24 lần cùng kỳ. Tuy nhiên, kết quả này vẫn còn cách khá xa so với mục tiêu doanh thu 5.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 200 tỷ đồng đặt ra cho cả năm.
Đường đua về vạch đích: Vượt lên hay tụt lại?
Nhìn vào kết quả kinh doanh của các “ông lớn” xây dựng có thể thấy bên cạnh các doanh nghiệp đã tiến khá sát kế hoạch kinh doanh năm đặt ra, vẫn còn những doanh nghiệp cách xa vạch đích, phản ánh kết quả chưa như kỳ vọng.
Ban lãnh đạo Hòa Bình cho biết doanh thu năm 2025 có thể thấp hơn dự kiến ban đầu, do phần lớn dự án mới chỉ bắt đầu triển khai từ quý III và quý IV/2025. Dù vậy, nhà thầu xây dựng này vẫn duy trì thực hiện các dự án lớn với yêu cầu kỹ thuật và chất lượng cao.
Hiện, giá trị sản lượng đã ký nhưng chưa thực hiện (backlog) cho năm 2026 của tập đoàn đạt hơn 10.000 tỷ đồng. Đây được xem là cơ sở quan trọng để đảm bảo nguồn việc trong năm tới.
Trong khi đó, Coteccons tiếp tục ghi nhận khối lượng backlog tăng trưởng. Kết thúc quý I niên độ 2026 (1/7/2025-30/6/2026), giá trị hợp đồng mới của nhà thầu này đạt 19.300 tỷ đồng, nâng tổng backlog lên 51.600 tỷ đồng, mức cao nhất trong lịch sử và vượt kỷ lục của cuối niên độ 2025.
Nền backlog trên là cơ sở để Coteccons đặt mục tiêu doanh thu cao kỷ lục trong niên độ tài chính 2026 và lợi nhuận sau thuế về tương đương mức trước đại dịch.
Tại ĐHĐCĐ thường niên 2025, ban lãnh đạo Coteccons đánh giá đây là mục tiêu thách thức nhưng khả thi, dựa trên khối lượng công việc tồn đọng hiện tại. Trong đó, mảng hạ tầng chiếm tỷ trọng lớn và được kỳ vọng mang về doanh thu hàng nghìn tỷ đồng trong năm tới.
Với Fecon ngoài tăng trưởng khối lượng backlog, doanh nghiệp này còn kỳ vọng vào đóng góp của mảng bất động sản với lợi nhuận hàng trăm tỷ đồng trong năm 2025. Tại ĐHĐCĐ thường niên năm nay, ban lãnh đạo doanh nghiệp cho biết trong cấu trúc lợi nhuận sau thuế 200 tỷ đồng mà công ty đặt ra, dự kiến khoảng 55 tỷ đồng sẽ đến từ mảng thi công, 145 tỷ đồng từ mảng đầu tư - đóng góp từ dự án Square City tại Thái Nguyên và dự án cụm công nghiệp Danh Thắng - Đoan Bái tại Bắc Giang.
Tuy nhiên, đến nay toàn bộ doanh thu thuần 3.290 tỷ đồng đều đến từ doanh thu bán hàng, xây lắp và cung cấp dịch vụ và chưa ghi nhận doanh thu và lợi nhuận từ mảng bất động sản. Đây cũng là một trong những lý do khiến lợi nhuận 9 tháng của doanh nghiệp còn cách xa kế hoạch.
Kết quả này cũng đặt ra câu hỏi cho tham vọng của Fecon trong những năm tiếp theo khi Chủ tịch Fecon cho biết, mục tiêu của doanh nghiệp là đến năm 2030 doanh thu sẽ đạt 11.000 tỷ đồng, lãi sau thuế 915 tỷ đồng.
Theo Chủ tịch Fecon, doanh nghiệp đang đẩy mạnh kế hoạch tăng trưởng cả hai mảng xây lắp và đầu tư. Trong đó, mảng đầu tư 4 - 5 năm qua rất khó khăn để hiện thực hóa doanh thu và lợi nhuận, song công tác triển khai dự án có những chuyển biến tích cực, điểm rơi dòng tiền sẽ vào khoảng năm 2025 - 2027, đặc biệt năm 2027 kết quả sẽ rất khả quan khi bán xong Square City và 2 khu công nghiệp.
Từ năm 2028 - 2029 trở đi mảng đầu tư của Fecon chỉ chiếm khoảng 40%, còn 60% lợi nhuận vẫn tập trung vào mảng xây lắp với việc tập trung vào các dự án hạ tầng, công trình ngầm, cảng biển…
Nhìn chung, doanh nghiệp xây dựng đang bước vào chu kỳ phục hồi, cùng với sự ấm nóng trở lại của ngành bất động sản và việc đẩy mạnh các dự án hạ tầng, đầu tư công. Song các doanh nghiệp cũng đứng trước sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt và vẫn gặp khó khăn về nguồn vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh; nợ đọng xây dựng cơ bản không được thanh quyết toán đúng kỳ hạn; không tuyển được lao động theo yêu cầu; nguồn cung nguyên vật liệu xây dựng…
Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp có khối lượng backlog lớn hơn cùng bức tranh tài chính lành mạnh hơn sẽ có lợi thế hơn, trong khi các nhà thầu còn gánh nặng nợ và chi phí lớn sẽ có nguy cơ tụt lại phía sau.
