Trên thực tế, số lượng dự án triển khai thành công vẫn còn quá khiêm tốn so với nhu cầu khổng lồ của người dân thu nhập thấp và trung bình. Rào cản không chỉ đến từ tài chính mà còn nằm ở tư duy quản lý, cách tiếp cận chính sách, và sự thiếu đồng bộ trong quy hoạch.
Theo các chuyên gia, mô hình Singapore – tuy thành công vang dội – lại khó áp dụng tại Việt Nam do sự khác biệt về thể chế, quy mô đầu tư và mức độ can thiệp của Nhà nước. Thay vào đó, Malaysia – với nhiều điểm tương đồng về điều kiện xã hội, phân bổ nguồn lực – được đánh giá là hình mẫu thực tế và linh hoạt hơn để Việt Nam tham khảo.
Ông David Ching, Tổng Giám đốc Điều hành Tập đoàn Ong & NgọcOng, nhấn mạnh: “Không thể phát triển nhà ở xã hội nếu cứ mãi rập khuôn theo các tiêu chuẩn chung của nhà ở thương mại. Việt Nam cần một bộ tiêu chuẩn thiết kế – tài chính – đầu tư riêng cho nhà ở xã hội, phù hợp với thu nhập và nhu cầu sinh hoạt thực tế của từng nhóm đối tượng thụ hưởng”.
Một điểm sáng khác của hội thảo chính là phần trình bày về công nghệ xây dựng tại chỗ (on-site construction). Công nghệ này giúp rút ngắn thời gian thi công ít nhất 40%, giảm 50% nhân công, tiết kiệm đến 30% chi phí nhờ sử dụng nguyên vật liệu sẵn có tại địa phương – mà vẫn đảm bảo chất lượng công trình theo chuẩn bền vững.
Đây được xem là chìa khóa để nhà ở xã hội không chỉ rẻ về giá mà còn đạt tiêu chuẩn sống cơ bản. Dự án thực tế tại Đà Nẵng do Ong&Ong thực hiện từ năm 2011 đã chứng minh công nghệ này hoàn toàn có thể triển khai hiệu quả ở Việt Nam.
Hội thảo đề xuất phát triển các mô hình giao thông công cộng sáng tạo – đặc biệt là hệ thống cáp treo đô thị như tại Colombia, Brazil, Mexico – với chi phí đầu tư thấp hơn metro tới 80%, thời gian thi công nhanh và hiệu quả tiếp cận cao. Nếu được tích hợp đồng bộ vào quy hoạch phát triển nhà ở xã hội, đây sẽ là “đòn bẩy” để mở rộng các khu đô thị vệ tinh, giảm áp lực lên lõi đô thị và góp phần tạo nên mạng lưới kết nối sống linh hoạt, hợp lý hơn cho người thu nhập thấp.
Chia sẻ tại hội thảo, ông Nguyễn Văn Vương – Điều phối viên Dự án nhà ở xã hội của Ong&Ong – cho biết doanh nghiệp đang tìm kiếm các địa phương có chiến lược dài hạn, sẵn sàng đồng hành khai thác hiệu quả quỹ đất để phát triển các khu nhà ở xã hội quy mô hàng chục nghìn căn./.
