Doanh nghiệp Việt Nam đứng đầu về chế biến sâu mặt hàng tôm xuất khẩu. (Ảnh minh họa)
Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), vào ngày 7/6/2025 (giờ Việt Nam), Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã công bố kết quả sơ bộ đợt rà soát hành chính lần thứ 19 (POR19) đối với lệnh áp thuế chống bán phá giá (CBPG) tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam trong giai đoạn từ 01/02/2023 đến 31/01/2024.
Theo đó, Công ty Thông Thuận (gồm cả Thông Thuận Cam Ranh) được xác định không bán phá giá, với biên độ thuế 0%. Ngược lại, Công ty STAPIMEX bị áp mức thuế sơ bộ cao đột biến – 35,29%, mức thuế này đồng thời được áp cho 22 doanh nghiệp khác thuộc nhóm đủ điều kiện hưởng mức thuế riêng biệt, thay vì theo phương pháp tính trung bình như thông lệ.
Trước tình hình trên, VASEP và các doanh nghiệp liên quan hết sức bất ngờ và quan ngại sâu sắc về mức thuế sơ bộ cao đột biến này.
Theo VASEP, đây là lần đầu tiên sau 19 năm kể từ khi Mỹ khởi xướng vụ kiện chống bán phá giá tôm với Việt Nam, một doanh nghiệp bị áp thuế sơ bộ ở mức hai con số. VASEP liên tưởng đến kỳ POR12, khi Công ty FIMEX từng bị áp thuế sơ bộ 25,76% do lỗi tính toán, sau đó được điều chỉnh còn 4,58% trong kết quả cuối cùng.
VASEP và các doanh nghiệp liên quan khẳng định đã có sai sót trong dữ liệu hoặc quá trình tính toán của DOC. Phía STAPIMEX cho biết đã chuẩn bị đầy đủ sổ sách và sẽ nhanh chóng bổ sung thông tin để chứng minh việc không bán phá giá.
Do đó, VASEP tin tưởng kết quả cuối cùng sẽ phản ánh đúng thực tế xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam – không bán phá giá vào thị trường Mỹ.
Vì vậy, VASEP đề nghị DOC cân nhắc lại các tính toán trong kết quả sơ bộ, bảo đảm khách quan, công bằng và đúng với thông lệ đã thực hiện trong các kỳ rà soát trước đó, để bảo vệ quyền lợi chính đáng của các doanh nghiệp Việt Nam và duy trì sự ổn định trong thương mại thủy sản giữa hai quốc gia.
Mặc dù kết quả sơ bộ chưa có hiệu lực ngay và có thể được điều chỉnh trong kết quả cuối cùng (dự kiến công bố vào tháng 12/2025), nhưng thông tin này đã và đang tác động tiêu cực đến tâm lý nhà nhập khẩu Mỹ, ảnh hưởng đến kế hoạch mua hàng, đơn hàng xuất khẩu và đáng lo ngại hơn là ảnh hưởng đến tâm lý và hoạt động của người nuôi tôm tại Việt Nam.
Trong năm 2024, xuất khẩu tôm đạt kim ngạch 3,9 tỉ USD, tăng 14% so với năm 2023. Mỹ là thị trường xuất khẩu quan trọng với kim ngạch lên đến 756 triệu USD, đứng thứ 2 trong số những nhà nhập khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam, sau Trung Quốc (tính luôn thị trường Hồng Kông, đạt 843 triệu USD). Nhật Bản vẫn giữ vị trí thứ 3 với khoảng 500 triệu USD. Ở chiều ngược lại, STAPIMEX dẫn đầu trong các doanh nghiệp xuất khẩu tôm của Việt Nam, Minh Phú và Minh Phú Hậu Giang đứng thứ 2 và 3, FIMEX đứng thứ 4.
