
Tình hình đào tạo và nhu cầu cấp chứng chỉ hành nghề
Theo Luật Kinh doanh bất động sản 2023, tất cả các cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề và phải tốt nghiệp khóa đào tạo về kiến thức pháp luật, kiến thức chuyên môn. Tuy nhiên, sau 9 tháng thi hành, công tác tổ chức thi sát hạch cấp chứng chỉ vẫn chưa được triển khai đồng bộ trên toàn quốc, gây khó khăn pháp lý và ảnh hưởng đến thu nhập của những người làm môi giới bất động sản.
Khảo sát của VARS cho thấy, có tới 89% nhà môi giới hiện chưa có chứng chỉ hành nghề hợp lệ, bao gồm cả những trường hợp chưa từng được cấp và những chứng chỉ đã hết hiệu lực. Đáng chú ý, hơn một nửa trong số này (51,8%) chưa từng tham gia bất kỳ khóa đào tạo chính quy nào, cho thấy lỗ hổng lớn về kiến thức pháp luật và kỹ năng nghiệp vụ cơ bản.
Khảo sát cũng ghi nhận 93% người tham gia bày tỏ mong muốn được dự thi sát hạch cấp chứng chỉ hành nghề, phản ánh rõ sự quan tâm và ý thức tuân thủ pháp luật ngày càng cao của lực lượng môi giới. Đây không chỉ là tín hiệu tích cực về mặt quản lý, mà còn mở ra cơ hội lớn cho các cơ sở đào tạo có năng lực phát triển các chương trình bồi dưỡng, luyện thi chuyên sâu, hướng đến chuẩn hóa toàn diện đội ngũ.
Nhu cầu tổ chức kỳ thi sát hạch tại các địa phương tập trung đông lực lượng môi giới như Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng và Khánh Hòa là rất lớn. Việc lựa chọn các địa điểm này làm nơi tổ chức thí điểm không chỉ bảo đảm tính khả thi, mà còn giúp giảm chi phí di chuyển, thuận tiện cho thí sinh và kịp thời đáp ứng "cơn khát" chứng chỉ hành nghề của hàng chục nghìn người trên cả nước.
Các giải pháp đề xuất chuẩn hoá nghề mô giới
Trên cơ sở thực trạng và nhận định về nhu cầu cấp bách trong việc chuẩn hóa đội ngũ môi giới bất động sản, VARS đã có loạt kiến nghị gửi Bộ Xây dựng nhằm thúc đẩy quá trình tổ chức thi sát hạch và quản lý hoạt động đào tạo theo đúng quy định tại Nghị định 96/2024/NĐ-CP và Luật Kinh doanh bất động sản 2023.
Cụ thể, VARS đề xuất Bộ Xây dựng ban hành văn bản chỉ đạo các tỉnh, thành phố khẩn trương thành lập Hội đồng thi cấp tỉnh và triển khai kỳ thi sát hạch đầu tiên trong thời gian sớm nhất. Bộ có thể lựa chọn một số địa phương trọng điểm để thí điểm tổ chức trước, từ đó rút kinh nghiệm và mở rộng ra toàn quốc.
Đồng thời, VARS nhấn mạnh việc yêu cầu các địa phương định kỳ báo cáo kết quả tổ chức thi, đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động đào tạo và xử lý nghiêm những địa phương triển khai hình thức hoặc không hiệu quả.
VARS cũng kiến nghị Bộ Xây dựng sớm ban hành hướng dẫn chi tiết về quy trình thi sát hạch, tiêu chí điều kiện của cơ sở đào tạo, và công bố minh bạch danh sách các đơn vị được cấp phép, cập nhật định kỳ nhằm tránh tình trạng người học bị "sập bẫy" các trung tâm thiếu năng lực, hoạt động không phép.

Với UBND các tỉnh, thành phố, VARS đề xuất nhanh chóng thành lập Hội đồng thi theo đúng quy định và chủ động phối hợp với các tổ chức có uy tín, đủ năng lực để tổ chức kỳ thi khi có yêu cầu từ các đơn vị đào tạo hoặc hiệp hội nghề nghiệp đủ điều kiện.
Để bảo đảm chất lượng và tính khả thi, các địa phương cần xây dựng kế hoạch, lộ trình tổ chức kỳ thi sát hạch phù hợp với thực tế tại địa bàn, nhất là ở các khu vực có thị trường bất động sản sôi động như đô thị lớn, tránh tình trạng dồn ứ, gây áp lực cho thí sinh và hệ thống tổ chức.
Ngoài ra, VARS nhấn mạnh vai trò của địa phương trong việc giám sát hoạt động đào tạo và sát hạch, bao gồm thanh tra định kỳ và đột xuất đối với các tổ chức, cá nhân đào tạo, đồng thời xử lý nghiêm những cơ sở hoạt động "chui", cấp chứng chỉ không đúng quy trình hoặc có hành vi mua bán văn bằng, chứng nhận.
Đối với các Hội đồng thi cấp tỉnh, VARS lưu ý cần thực hiện việc thẩm định hồ sơ dự thi nghiêm túc, chỉ chấp nhận giấy chứng nhận khóa học từ các đơn vị đào tạo được cấp phép theo quy định của pháp luật. Việc bồi dưỡng kiến thức hành nghề cũng phải tuân thủ đúng nội dung chương trình khung theo Thông tư 04/2024/TT-BXD mà Bộ Xây dựng đã ban hành.
Việc chuẩn hóa đội ngũ môi giới bất động sản là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh thị trường bất động sản ngày càng phát triển và đòi hỏi cao về chuyên môn. Cùng với sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng, hy vọng nghề môi giới bất động sản sẽ ngày càng chuyên nghiệp, minh bạch và phát triển bền vững./.